نمایش، از تأثیرگذارترین جلوه‌های هنری در دوران اسارت آزادگان در اردوگاه‌های عراقی بود؛ هنری که در دل محدودیت‌ها و سختی‌ها، جان تازه‌ای به جمع اسیران می‌بخشید و بسیاری از آنان را به خود جذب می‌کرد.
به گزارش
پایگاه اطلاع‌رسانی مؤسسه فرهنگی هنری پیام آزادگان، نمایش‌ها در اردوگاه‌ها با مضامین سیاسی، دینی و طنز طراحی و اجرا می‌شدند. آثار سیاسی متأثر از فضای انقلابی زمان جنگ بودند و معمولاً در مناسبت‌های خاص به صحنه می‌رفتند. نمایش‌های دینی به‌صورت محدودتر اجرا می‌شدند، اما نمایش‌های طنز بیشترین استقبال را داشتند و در مناسبت‌های مذهبی و ملی اجرا می‌شدند.
شهید ابوترابی، با درک عمیق از شرایط سخت و فشارهای روحی اسرا، همواره بر اجرای نمایش‌های طنز تأکید داشت تا در میان تلخی روزهای اسارت، لبخند و امید زنده بماند. این نمایش‌ها علاوه بر جنبه‌ی سرگرمی، حامل پیام‌های اخلاقی و انسانی بودند و در کنار شادی، نوعی پرورش فکری و روحی را در میان آزادگان رقم می‌زدند.
اجرای نمایش در اردوگاه‌ها کاری بس دشوار بود. از نگارش متن و تقسیم نقش‌ها گرفته تا تمرین، آماده‌سازی وسایل صحنه و گریم، همه در شرایطی پرخطر و محدود انجام می‌شد. دشوارترین بخش، زمان اجرا بود؛ چرا که رفت‌وآمد نگهبانان باید با دقت کنترل می‌شد. گاه یک نمایش چندین بار به‌دلیل اعلام وضعیت «قرمز» یا حضور ناگهانی مأموران عراقی قطع می‌شد و بازیگران مجبور بودند بارها صحنه را بازسازی کنند.
بسیاری از بازیگران به دلیل داشتن گریم یا لباس‌های خاص شناسایی و حتی به زندان انفرادی منتقل می‌شدند. با این حال، خلاقیت و ذوق اسرا در تدارکات مثال‌زدنی بود. وسایل صحنه با ابتدایی‌ترین امکانات ساخته می‌شد و گاه با همان وسایل ساده، صحنه‌هایی چشم‌نواز و تأثیرگذار خلق می‌کردند.
یکی از آزادگان در خاطرات خود می‌گوید: «وسایل گریم و لباس‌ها را از دشداشه‌هایی درست می‌کردیم که به ما می‌دادند. رنگ دشداشه‌ها فرق داشت، برای هر گروه رنگ خاصی انتخاب می‌کردیم. همه‌چیز مخفیانه بود. اگر نگهبان‌ها فریاد می‌زدند «سیاه… سیاه…» یعنی خطر نزدیک است؛ همه چیز را جمع می‌کردیم. وقتی می‌گفتند وضعیت سفید، دوباره پرده تئاتر را وصل می‌کردیم. اجرای یک نمایش بیست دقیقه‌ای گاهی دو سه روز طول می‌کشید.»
از میان نمایش‌های ماندگار آن دوران می‌توان به نمایش «فاصله» در اردوگاه موصل ۴ به کارگردانی محمدباقر عباسی و نیز نمایش‌های «رئیس‌علی»، «توکل» و «شاه‌عباس» در موصل ۱ به کارگردانی رضا معماری، احمد رضایی و بیژن کیانی اشاره کرد.
نمایش «توکل» طی شش ماه، در سه بخش سریالی و با زبان شعری و محتوایی طنز اجرا شد؛ نمایشی که پس از گذشت نزدیک به سه دهه، هنوز در ذهن آزادگان باقی مانده و بازیگران آن همچنان با نام نقش‌هایشان شناخته می‌شوند.
انتهای پیام/
برای ورود به ویکی آزادگان اینجا کلیک کنید / www.wikiazadegan.com