دوران اسارت، اسرای ایرانی از حداقل امکانات اولیه برخوردار بودند. همین کمبودها باعث شد با خلاقیت و روحیهای مثالزدنی، برای یکدیگر مشاغل و مسئولیتهایی شکل دهند تا هم نیازهای روزمره را برطرف کنند و هم کرامت انسانی را حفظ نمایند. از عینکسازی و کتابداری گرفته تا ورزش و تدریس زبان، هر فعالیت معنایی تازه از کار، همدلی و مقاومت در دل اردوگاهها میآفرید.
🔹 عینکسازی در اسارت
بسیاری از اسرا با مشکلات بینایی مواجه بودند، اما نبود امکانات معاینه و تعمیر عینک فشار زیادی بر آنان وارد میکرد. حفظ عینک در شرایط سخت و شکنجه، یکی از دغدغههای جدی اسرا بود. با این حال، خلاقیت راه خود را پیدا کرد؛ از استفاده از کش برای جلوگیری از افتادن عینک گرفته تا ساخت دستههای جدید با مسواک و حتی جایگزینی شیشههای معمولی بهجای عدسی. این ابتکارها، علاوه بر پاسخ به یک نیاز جسمی، امید و خودباوری را در دلها زنده نگه میداشت.
🔹 مسئول کتابخانه
در دل اردوگاهها، کتابها دریچهای برای ارتباط اسرا با دنیای بیرون بودند. تعدادی کتاب از طریق صلیب سرخ در اختیار آنان قرار میگرفت، اما به دلیل محدودیت منابع، مدیریت و نظمدهی آنها ضروری بود. مسئولان کتابخانه وظیفه نگهداری و امانتدهی کتابها را بر عهده داشتند تا جریان مطالعه به شکلی منظم ادامه یابد. این فضا، سکوت و آرامشی خاص داشت؛ پناهگاهی برای اندیشه و فاصله گرفتن از سنگینی روزهای اسارت.
در مجموع، اشتغال در اسارت صرفاً راهی برای رفع نیاز نبود؛ بلکه تلاشی برای بازآفرینی زندگی، حفظ انسانیت و ادامه مقاومت در برابر بیرحمیهای دشمن به شمار میرفت.