لقب «آزاده» برای اسرای ایرانی نه یک عنوان زینتی، بلکه تعریفی دقیق از واقعیت زیسته‌ی آنان بود. این لقب، همچنین تأثیر فرهنگی ماندگاری داشته و موجب شده آزادگان در حافظه تاریخی ملت ایران، نه قربانی، بلکه قهرمانانی فهیم و مقاوم شناخته شوند.
به گزارش روابط عمومی مؤسسه فرهنگی پیام آزادگان، لقب «آزاده» برای اسرای ایرانی نه یک عنوان زینتی، بلکه تعریفی دقیق از واقعیت زیسته‌ی آنان بود. بررسی دلایل این انتخاب، ما را با چند محور اساسی روبه‌رو می‌کند:
- پایداری در برابر شکنجه و تحقیر
براساس اسناد رسمی و خاطرات متعدد آزادگان، اسرای ایرانی در اردوگاه‌های عراق زیر سخت‌ترین شکنجه‌های جسمی و روانی قرار گرفتند. از اجبار به کارهای طاقت‌فرسا، ضرب و شتم‌های روزانه، ممنوعیت‌های شدید مذهبی، تا تحقیرهای مداوم؛ همه با هدف درهم‌شکستن روحیه اسرا انجام می‌شد. با این حال، بیشتر اسرا در برابر این فشارها ایستادند و هویت خود را حفظ کردند. این پایداری در ادبیات رسمی، از سوی رهبر انقلاب و مسئولان وقت، نوعی آزادگی قلمداد شد.
رژیم بعثی تلاش فراوانی برای جذب اسرای ایرانی به تبلیغات خود داشت. از ایجاد گروه‌های به‌اصطلاح «اسرای داوطلب» گرفته تا پیشنهاد امتیازات ویژه به کسانی که از ایران و انقلاب فاصله بگیرند. اما طبق گزارش‌های رسمی اکثریت قاطع اسرا نه تنها تن به همکاری ندادند، بلکه در برابر این تلاش‌ها مقاومت کردند.
- حفظ ارزش‌های دینی و ملی در شرایط اسارت
در بسیاری از اردوگاه‌ها، آزادگان ایرانی مراسم مذهبی را به‌رغم تهدید و تنبیه، مخفیانه برگزار می‌کردند؛ عزاداری برای امام حسین، اقامه نماز جماعت، و حفظ قرآن. این موارد در گزارش‌های رسمی صلیب سرخ جهانی و نیز در آثار مستند به تفصیل آمده است.
- رهایی از اسارت فکری، نه‌فقط جسمی
آزادگان ایرانی، حتی در شرایط تحقیر و محصور بودن، تلاش کردند از انزوا به عنوان فرصت استفاده کنند. تشکیل حلقه‌های مطالعه، انجمن‌های ادبی، آموزش زبان و حتی اداره بیمارستان‌های خودگردان، جلوه‌ای از همین رهایی فکری و خودآگاهی در اسارت است.
ثمره انتخاب لقب "آزاده"
لقب «آزاده» از این‌رو برای اسرای ایرانی برگزیده شد که آن‌ها، برخلاف ظاهرشان که در بند بودند، از درون آزاد، استوار و شرافتمند باقی ماندند. این عنوان نه‌تنها بیانگر احترام جامعه به آنان است، بلکه ثبت نوعی روایت از مقاومت انسانی در سخت‌ترین شرایط ممکن نیز هست. این لقب، همچنین تأثیر فرهنگی ماندگاری داشته و موجب شده آزادگان در حافظه تاریخی ملت ایران، نه قربانی، بلکه قهرمانانی فهیم و مقاوم شناخته شوند.
جایگاه ارزشی آزادگان در فرهنگ دینی و مسئولیت امروز جامعه
در نگاه دینی، آزادگان مصداق روشنی از آیه «إن مع العسر یسرا» هستند. آن‌ها در سختی، ایمان و آزادگی خود را از دست ندادند و از اسارت، با سرفرازی بیرون آمدند. نقش آنان در حفظ روحیه جهاد و تداوم معنویات دوران دفاع مقدس، غیرقابل انکار است.
«امروز مسئولیت جامعه و مسئولان در قبال آزادگان، تنها به تأمین نیازهای مادی محدود نمی‌شود؛ هرچند در همین زمینه نیز اقدامات لازم یا صورت نگرفته، یا اگر انجام شده، ناکافی بوده است. علاوه بر آن حفظ کرامت اجتماعی آزادگان، بهره‌گیری از تجربیات فکری آنان، ثبت دقیق تاریخ اسارت و جلوگیری از تحریف واقعیت‌های آن دوران، از جمله وظایف مهمی است که بر عهده نهادهای فرهنگی، رسانه‌ها و مسئولان کشور است.»
انتهای پیام/
برای ورود به ویکی آزادگان اینجا کلیک کنید / www.wikiazadegan.com