اردوگاههای موصل حدود پانزده‌کیلومتری شرق شهر موصل در شمال عراق و در استان نینوا، که هم مرز با سوریه است، واقع شده بود. شهر موصل در مناطق کردنشین عراق قرار دارد و سومین شهر پرجمعیت این کشور به‌شمار می‌رود.
به گزارش روابط عمومی مؤسسه فرهنگی پیام آزادگان، اردوگاههای اسرای ایرانی در کشور عراق به اسامی گوناگون نام و شماره‌گذاری شده بودند. بعثی‌ها برحسب نام استان‌هایی که اردوگاه در آن استان واقع شده بود اردوگاهها را نام‌گذاری می‌کردند و در موارد دیگر برحسب کاربرد اردوگاه از قبیل نوع ترکیب جمیعتی اسرا، اسامی مانند اردوگاه «مشاکل»، «حرس خمینی»، «اطفال» و … خود آزادگان نیز برای هر اردوگاه اسامی متعددی انتخاب می‌کردند، مانند اردوگاه «خیبری‌ها» برحسب نام عملیاتی که رزمندگان آن عملیات به اسارت در آمده بودند و یا اردوگاه «رهبران» برحسب ترکیبی از رهبران اردوگاههای مختلف که به یکی از اردوگاههای تکریت منتقل شده بودند و یا اردوگاه «موصل کوچک» یا «بزرگ» برحسب اندازه و وسعت اردوگاه و یا نام‌گذاری با تلفظ و لهجه ایرانی مانند «عنبر» به جای الانبار و یا «بین‌القفسین» به علت واقع شدن بین دو اردوگاه.
این بخش ⬅ اردوگاههای موصل
اردوگاههای موصل حدود پانزده‌کیلومتری شرق شهر موصل در شمال عراق و در استان نینوا، که هم مرز با سوریه است، واقع شده بود. شهر موصل در مناطق کردنشین کشور عراق قرار دارد و پس‌از بغداد و بصره سومین شهر پرجمعیت این کشور به‌شمار می‌رود. شهر موصل دارای آب‌و‌هوایی گرم و خشک در تابستان و سرمایی شدید، ولی بدون بارش برف در زمستان است.
اردوگاههای موصل به موصل 1، 2، 3 و 4 معروف اند. موصل 3 کوچکترین و موصل 1 بزرگترین اردوگاههای موصل بودند.
در هر مقطع، پس‌از تخلیة کامل اردوگاه، اسرای جدیدی به آنجا منتقل می‌شدند. اگر بخواهیم مقطع تشکیل اردوگاهها را دوره‌ای واحد درنظر بگیریم، این چهار اردوگاه به هشت اردوگاه افزایش پیدا می‌کند که در چهار مکان مشترک بودند. :
- موصل 1 جدید (2 قدیم یا موصل‌بزرگه) به دو مقطع زمانی متفاوت در خرداد و مرداد 1361 تقسیم می‌شود.
- موصل 2 جدید (1 قدیم یا خیبری‌ها) به دو مقطع زمانی متفاوت، یعنی قبل‌از عملیات خیبر (از پاییز سال 1359 تا اسفند 1362) و بعداز آن، تقسیم می‌شود.
- موصل 3 جدید یا موصل‌کوچیکه نیز به سه مقطع تقسیم می‌شود: 1362، 1363 و 1367
- موصل 4 جدید یا 3 قدیم فقط در یک مقطع و در سال 1361
در کلِ این اردوگاهها 62 آسایشگاه قرار داشت. این اردوگاهها دارای ساختمانی یکسان و بسیار شبیه قلعه‌های قدیمی بودند که فقط ابعادشان باهم فرق می‌کرد. هر اردوگاه دارای چهار برج در چهارگوشة آن بود. آسایشگاه‌ها و اتاق‌ها در وسط حیاط اردوگاه و در کنار و حدفاصل برج‌ها قرار گرفته بودند.
اسرای این اردوگاهها را، که در اوایل جنگ به اسارت درآمده بودند، صلیب‌سرخ بازدید کرده بود و همگی دارای شمارة ثبت صلیب سرخ بودند.
اردوگاههای موصل ابتدا به‌ترتیبِ راه‌اندازی شماره‌گذاری شده بودند، اما بعداز بازدید صلیب‌سرخ جهانی، شماره‌های جدیدی براساس موقعیت مکانی برای این اردوگاهها تعیین شد، به‌همین‌دلیل استفاده از عباراتی همچون اردوگاه موصل 1 قدیم یا 2 جدید در خاطرات آزادگان مشاهده می‌شود.
در پرونده اردوگاه شناسی ما به معرفی کامل اردوگاههای اسرای ایرانی در عراق خواهیم پرداخت. در گزارش های بعدی هر اردوگاه را به صورت جداگانه معرفی خواهیم کرد.
نگارنده: فرزانه قلعه قوند
انتهای پیام/
برای ورود به ویکی آزادگان اینجا کلیک کنید / www.wikiazadegan.com